همشهری آنلاین: استان کرمانشاه ۱۱۰ نشان ملی مرغوبیت صنایعدستی و ۱۱ مهر اصالت یونسکو در این حوزه دارد. برخی از این صنایع به ثبتملی هم رسیدهاند. صنایعدستی متنوع کرمانشاه به دیگر کشورها نیز صادر میشود. بهعنوان نمونه ارغوانبافی، گلیم و چاقو از مهمترین محصولاتی هستند که از کرمانشاه به دیگر کشورها بهویژه عراق صادر میشوند.
موجبافی نیز یکی از صنایعدستی و هنرهای سنتی کرمانشاه محسوب میشود. موج، نوعی پارچۀ ضخیم همانند جاجیم است که توسط عشایر و روستاییان کرمانشاهی بافته میشود. درواقع موج، دستبافتهای بسیار زیبا با کاربری فراوان و سنتی است که از عشایر کردنشین به یادگار مانده و نام دیگر آن رختخوابپیچ است. موجبافی هنوز هم یکی از کهنترین صنایع دستی و هنرهای سنتی کرمانشاه است که بین عشایر و برخی از روستانشینان این استان کاربرد دارد. بهطوریکه در کوچه پس کوچههای برخی روستاها، صدای ماسوره از کارگاههای موجبافی، گوش هر شنوندهای را نوازش میدهد.
باوجود لوازم زندگی مدرن هنوز موج مورد استفاده قرار میگیرد و بین کرمانشاهایان مورد توجه است، رنگآمیزی و نقشپردازی و همچنین بهروزشدن این صنعت با توجه به تقاضای مشتریان سبب شده که هر روز بر میزان کالاهای تولیدی موجبافی افزوده شود. اگر در گذشته موجبافی به بافت سجاده و روانداز ختم میشد، اما هم اکنون شاهد تولید کالاهایی چون کیف، کفش، کیف موبایل، قاب آیینه و... از این قبیل صنعتدستی هستیم که گردشگران و علاقهمندان بسیاری را بهسمت خود جذب میکند.
موج از دو تکهٔ هماندازه با روش اریببافی و طرح جناغی بافته میشود. سپس دو تکه به یکدیگر دوخته و انتهای موج با منگوله تزیین میشود. موج در نقشها و رنگهای مختلف و از پشم بافته میشود. قصری، ایلامی، چهل طوقی و کردستانی از معروفترین نقوش موج هستند.
بافندگان از ۴۰ تیکه برای بافت روانداز یا روتختی استفاده میکنند. طرح این بافتهها، بیشتر چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شطرنجی و کشکولی است. موج در ابتدا کاملاً ساده بافته میشد، اما با گذشت زمان برای افزودن ظرافت کار، دستگاههای آن پیچیدهتر شد و شکلی از بافت آن که ویژۀ یکجانشینان است به وجود آمد. به جز تهیه سجاده و رختخوابپیچ، بافندگان لوازم کاربردی دیگری نیز میبافند. بهعنوان نمونه موج در زندگی روستایی و عشایری کرمانشاه، روانداز مناسبی برای فصول سرد است. ازسویی دیگر برای محافظت از نفوذ سرما به اتاقها در زمستان برای بافت پرده نیز استفاده میشود. همچنین کرمانشاهیها بهعنوان پشتی هم از آن استفاده میکنند که زیبایی خاصی به محل زندگی میدهد.
این بافته بسیار جالب و منحصر بهفرد به سیاهچادرهای ایلاتی رنگ و رویی زیبا میبخشد و هنگام کوچ نیز کاربرد بسیار زیادی برای آنها دارد.
در حال حاضر موجبافی در منطقه اورامانات، جوانرود، اسلامآباد غرب و گیلانغرب بیشتر از سایر نقاط کرمانشاه رایج است.
دستگاه موجبافی نیز چوبی است که گاهی در روی زمین و گاهی در گودالی قرار میگیرد. هر دستگاه به یک بافنده و یک نفر ماسورهپیچ نیاز دارد. موج شامل رختخوابپیچ و احرامی بیشتر در اطراف پاوه(نوسود) بافته میشود.
اندازه موج به علت متغیر بودن عرض دستگاهها متفاوت است، ولی اندازه متداول آن یک پارچه به طول ۱۰ متر و عرض ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر است.
نظر شما